Koço Racin

Sandanski

- Poemë –


E shkruajtur: 1943
Burim: Koço Racin, "Vjersha", „Nova Makedonija“, Shkup, 1967.
Përkthim: Lutfi Rusi
Përpunimi teknik: Xhejlan Veliu, Zdravko Saveski
Versioni në internet: Qershor 2019


Prej katundi ishte,
Vorfënjak,
Vuejtjet e tyne i dinte
dhe luftën katundare
qysh vocrra.

Fyellit i frynte
dhent i kulloste
e i habitun
shpeshherë ndëgjonte:
erën tue fishkllue
fyelIin tue fërfëllue
dhe n’ahet e shpeshtë
kangë cubash
këndonte…

Mali i Pirinit
(nanë e cubit)
me qumësht i pari
e ushqei:
Mali i Pirinit
(nanë e cubit)
për luftë i pari
e mesoi!

Fyellit i frynte
dhe rritej shqipe
El Tep madhështor
në Pirinin me bor'.
Fyellit i frynte
dhent i kulIoste
e qysh si fëmi
shikonte:

T'jatin
flamurtar,
n'malin e Pirinit
flamurin ka ngritë,
popllin katundar
nga Kresna në Razllog
në luftë e ka pri…

E mandejI mallkuem
nga tirani i tërbuem
e la në hi
të nanës shtëpi.
Me të vetët shëtiti
nëpër botën mbarë,
n'qytetin
elargtë
qëndroi
proletar.
Me çekiçn'dor' qysh n'agim
punonte pada deri n'terrim
gozhdë n'këpucë
farkonte,
dhe mjerime t'idhta
të jetës k'ujtontë
gjatë netve të zjarr'ta
andrronte.

Jetoi
n'mundime
n'djers' të fëlliqta –
n'mes turpit, n'robni
në ditë palumni,
por shqipe vetë,
gjatë asaj jetë,
ai pa naltësina
të bardha - thepina.

Gjoksin ehapi
e n'ekstazë qëndroi,
Çernishevskin,
Pisarevin
me etje
lexoi.

Në të bujshmen rini
për Gocën ndëgjoi,
për veprën e popullit
të shenjtë
e pasoi
sishok besnik
jetë dhe vdekje
për veprën dhuroi.

Me vrrull urrente
errësinën robni
për vdekje dashnonte
vendin e tij
e shkëlqei,
e shkuel robninë
e nisi
titan n'malin Pirin.

Në katunde
e qytete
e njeh çdo njeri
plak dhei ri
Sandanskin
mbretin
e Pirinit!

Nëpër Bansko e Razllog,
Sresko e Nevrokop,
ka t'gjanë mbretni
gëzon t'madhe lavdi
që mbret s'e ka asnji:
për të gjith' robët
asht nanë,
për anmiqt
tmerr
dhe dridhmë.

Në luftë kur niset
kulshedra çohet,
vetëtima ndriçon
dhe gjarpni fishkllon.
Luftën kur e nis –
hana gjezdis!

Zemra e tij e ngrohtë
sqetull vllaznore
për çdo të mjeruem
e të piklluem:
i krishten, turk,
grek ose vllah,
për atë asht nji
i barabartë
vlla.
E dora burrnore
e egër si rrëfe
që bie
mbi tiranin e mallkue'
të dobtin me ndihmue
të drejtin ta mbrojë
t'i ahmerret
të keqes me të keqe!


Arkivi Racinor në shqip

Sandanski në maqedonisht

Arkivi Marksistik në gjuhën shqipe

Arkivi Marksistik në gjuhën maqedonase