K. Marx & F. Engels

 

  (1848)

  

 

PARTIDO COMUNISTAMANTA WILLACHIN

 


Partido Comunista Revolucionario de Argentinapaq internetpancamanta - http://www.pcr.org.ar - 2015.


 

 

Europa mama llaktapi shuk llantu kutin kallpakun:

Chayka comunismo llantumi. Europa ruku charik tantanakuyka chay waka llantupimi Apunchik wasi pushak, Zar, Mettemich, Guizot, francés sinchi runa chinallatak Alemanes awka mmikunapash aylluyarishkakuna.

Maypitak chikta kapak pushak comunista-manta llakichisha nishpa yanka rimak. Maypitak kankuna chikta kapak runakuna paykunapak llakichikkunamanta, makanakusha nikkunamanta, comunismo-mantapash rimakkunaka.

Chay imaykunamanta ishkay rikuchimi llukshin:

Europapi tukuy ruku charik tantanakuykunami kutin riksinkuna comunismo shuk hatun tantanakuy kashkata.

Nami pacha kan tukuy mama llaktakunapi shimita paskashpa rimana imashina comunismo, paypak paktaykuna, yuyaykuna, yuyayninapash kashkata, shuk llantu kutin kikin chikta kapak tantanakuypi willashpa kallpakukta.

Londres mama llaktapi comunista-kunaka chay yuyaykunawanmi tantanakushkakuna tukuy chikan chikan mama llaktapak kawsaykunamanta yuyashpa shuktak willayta, inglés, alemán, italiano, flamenco, chinallatak danés shimikunapi willachun llukchishkakuna.

 

 

I

BURGUESES CHINALLATAK PROLETARIOS[1]

 

Tukuy kay pachapi kawsakkunapak kunankama unancha wakchakunapak paleta kawsankapak makanakuy killkashkaka kashkami.[2]

Kacharishka, watashka runakunapash, patricios chinapash plebeyos, apuk, llankak, yachachikkuna chinallatak yachakukkunapash llapichishkakuna shinallatak llapichikkunapash chinpapurami rimanakuyta charirkakuna, hatun makanakuyta pitishpa; pakalla, pachata mana willashpa, shinapash, tukuy makanakuy hatun kishpirina makanakuyman chayashpa; tukuy kay pachapi kawsaykunapak alli kachun, chariyukkunapak alli kawsayta llaki tukunaman kachashpa.

Tukuy yallishka unanchapimi tarinchik, chikan chikan runakuna kawsashkata, shuk shukka hatunyashpa wakchakuna mana pakta kawsay kashkata rikuchin. Ñawpa Romapi charinchikmi, patricios, caballeros, plebeyos chinallatak llakichishkakunapash; washa chayana pachapi charinchikmi allpa kamayukkuna (feudales), yanapiru (vasallos) llankakkuna, yachachikkuna, yanapakkuna kutishukkunapash llankashpa kukkuna chinallatak kutishukkunapash katinmi, tukuymi tantanakuy ukupi. yaykunchik. Ñawpa unancha kawsayllami tukurishka, imashina llakichina, makanakunallami shuktakman tikrashka.

Ñukanchik pacha kawsaywan, burgues-kunapak kawsaywanka chikanyachinmi mana alli apay makanakuy ushayman chayayta kushpa. Tukuy pachapi, punchukunapi kay pachapi kawsakkunaka punchanta punchantami ishkay hatun tantanakuypi tantarishpa, rakirishpa rinkuna, shinami chimpapura makanakuy burgues-kunawan proletario-kunawanpash kallarinkuna:

“Edad Media” kawsaypika achka llaktakunami (villanos) rikurirka, chaymanta kallari burguesia wiñarirkakuna.

America (Abya- yala), Afrikapak yakupi purihamantami burguesia (chariyukkunapak) mushuk allpata wichiyayta tarirkakuna. India, China katuna wasi ukukunapika America murukunami huntarka katurinkapak. Ranti ranti rakinakuy, mirarirkami, katuy ranti, yakupi paway mana yuyashkapimi hatunyarka, chaywanka utka wakchakunapak mirarimuymi karka.

Burgues-kunaka yapami llankachi, llakichi kallarirka, charishkallawanka mana alli tukurkakunachu yapami katuna wasi pi huntachinkapak munarkakuna. Llankakkunaka paykunapak tantanakuymanta anchuchishka, kikin (industria) llankaykunapash shukpakllami tukurkakuna.

Shinapash katuna wasikunaka yapami wifíarishpa katirkakuna, llankayka yapami mirarirka. Haway yapa llankaypash mana paktarkachu. Chaymantami, yakuwan llankay hillayta wiñachirka (revolución industrial), yapa mushuk llankak hillayta rurashpa. Chaymantami chay llankay ukukunaka hatun llankay wasikuna hatun burgueskunapak, awka runakunapakpash tukurkakuna.

America-ta (Abya - yala) hapishpaka, hatun katuna wasikunataka tukuy allpa pachapimi wiñachishkakuna. Chaymantami hatun katuna rantikunapash, wanpunakuy, allpapachapi purinakuypash wiñarishka. Katunakuy, rantinakuy, allpapi rinakun, (ferrocarril) antakurupuriwanmi, burguesía kawsayka yapa sinchiyarka, shina Edad Mediapi kawsak wakchakunataka yapa llakichirkakuna.

Chinaka, rikunchikmi, kunan pachapi kawsak burguesía chay pachamanta kakkunami llukshimushpa, katuy llankay pakalla hapishpa shamushkakuna.

Tukuy chay pata tatkikunami “política” yuyay tantanakuywan pakta pakta shamurka. Llakichishpa kawsakkuna allpayuk mishukunawan; awkakuna ayllu llaktawan 3 wakinkunapika chikan kawsay, kutishukkunapi

Kimsa niki tantanakwi kawsayman hatun hillaykunapi llankay, hatun katuna wasikunata churay, tukurikpika yuyay tantanakuy kallarirka. Mayta imashina kashpapash ushaymanmi chayarkakuna, hatun burgues-kuna tukuy ashalla burgueseskunata tukuchirka, shina wakcha runataka maypi chaki churanatapash mana sakishpami llakichishka, lluchu ima illakta sakishpa. Shinami yakupi satishpa wañuchik shina chinkachirka, tukuy yuyay, pachakamak, rimana, ashacharikkunata, mitsanakuy yuyayta shunkukunapi yaykuchirka.

Uchillayachishkami rakinakuy yuyayta, makanakuy llakichinakuy yuyayta churashpa, katuy rantinakuy yuyayllapi churashka. Shuk shimipi nishpaka, apunchikpi tatanakuypi rimashpaka yapami llankaypi, kichunakuypi llakichishkakuna.

Kunanka burguesía rikurishkami, mana allikuna, llakichikkuna. Hanpikkunata, yachakkunata, kushipatata, arawi rurakkunata, amawta runakunata manyaman saquishka kullkita mana kushpa.

Burguesia-ka, ayllukunapak yuyaymanta pitishkami sumak llakishka kawsayta, kawsarka kullki yuyayllapi churashpa .

Burguesia-ka paykunallami muyuchi ushanchik kutishukkunak; mana. Burguesía payllami runakunaman llankaytaka mirachin. Pirámide Egipcia, Romanos kunapak catedrales llankaykunatapash yalli sumaktami rurakunchik ninkunq. Cruzadamanta yuyayta hapishpa, kutishuk yuyaytami churashkakuna.

Burguesía mana kawsayta ushankakunachu, kutishuk mushuk muruta mana rurashpaka, chaymantami mushuk ruraykunata wiñachinkuna, chaymi paykunapak Ilankayka. Tukuy ruray, yuyay, hillay wiñachik, unancha ruray punchan punchanmi yallin; wakchakunaka manarak alli rikukpi, pakna urkupi yallik shinallami kanchik.

Burguesía yuyayka kanmi, yapa murukunata shuktikunatapash, chayka tukuy pachapi kana ninkunami.

Katuy, ranti rurashpaka, chariyukkunaka mama pachata ima shina yachanatapash riksishkakunami. Yapa jatun munay yachaywan; shina allpataka jatun jillay llankay chaki ukupi churashkakuna. Nawpa pacha llankay jillaykunaka tukuchishkami sakirishkakuna, shinapash wakchakunapakka puncha mikuy Ilankaymi kan. Hatun hillay llankashkakunaka mana kikin llaktallapi mutsurishkachu kan, shinapash shuktak llaktakunaman kachashkami kan.

Ñawpa mutsurishka murukunaka, kunan mushukkunawan yapa alli rurashkami kankuna, tukuy hatun llankakunaman kachankapak. Imashinami muru wiñachinapi tukun shinallatakmi hatun yachay yuyaypipash tukushka.

Chikan chikan mama pachamanta. Amawtakunaka shuk llaktapaklla mutsurishkakukunami sakirinkuna. Kikin mama llakta paypak yachakkwan mana wichiyay ushanchu, shuk hatun llakta mana sakishkamanta.

Utka llankaywan yuyaywan, yachaywan, willaywan, burgueses jatun mama pacha llaktakunamanta sakirishpa rinkuna. Uriyashka chaniwanka muralla chinata tukuchik shinallami, shina yapa imakunatapash alli mana allitapash rurachun. Tukuy mama pachapi tiyak llaktakunata hatun chariyun llaktaka mañanmi pay charishkata, yuyayta rantichun paktachichun. Shina chay llaktakunapash chariyukkuna tukuchunkuna. Shuk shimipika, tukuy mama pachapi tiyak llaktakunata wiñachinkapak munankuna payshina rikchakta pakta pakta kachunpash.

Burguesía shutichishkakuna, llakta nishpa. Chaymantami jatun llaktakuna wiñarishpa. Achka runakuna mirarishka, shina, urkupi kawsakkuna llaktaman richun. Shinallatak llaktakunapash. Antisuyu, kuntisuyu, barbaros mishu chariyukkunapak makipi kachun.

Shinami chariyukkunaka, runakunawan, muruwan, kikin charishkawan yapa charikyashpa rishkakuna. Runakunata tantachishka, llankayta shukllaman churashka, allpakunatapash ashakunapak makillapi sakishka. Chay llakimantami markakunapsh wiñarishka kikin kamachikwan, pushakwan, kullki hapiwan, shinami wiñachishkakuna. Shuk llaktata, shuk pushakta, shuk kamachikta, shuk munay yuyaywan wanpuy ñan yuyaypi katishpa.

China llakichishpaka, chariyukkunaka kikin charina llankaypimi mirachishkakuna. Mama Pachata mishashpa mana alli wanukunata hanpikunatapash churashpa, wanpuypi hillayta churashpa, telegrafouyarikta churashpa wasikunata huntachishpa, halun mayukunapiwanpukta churashpa.

Maykan llakta kawsakkuna ninchu. Tukuy llankay, hiliay, yuyay hichurishkami nishpa. " :

Tukuy chay wiñarikunami chariyukkunapak ukupi yaykurishka. Shina shuktakman tikrachinkapak tukuy llankaykunata, charishkakunata, allpa llankaykunatapash. Chay llankaykunata mana alli kullki karashkachu kan. Ashtawanka hatun wataypimi churanka. Chaytaka pitinami kanchik, shinapash pitishkami

Kunanka ushashkapi rinkapakmi, paypak kamay shayachiwan kallarishkamanta, kikin kullkiwan yuyay llankaywan shamun burguesiakunata yanapashpa.

Ñukanchik ñawi uku rikukpipash shinallatakmi rikurin. Karikunawan llankaywan, chariyukkunawan allpawan, chariyukkunawan charishkawan, hatun zanpayashka yuyaywan shina. Uku pachakaman kikinpakta rurashpa. Ñawpa pacha unanchapash kunan pacha unanchapash tukuy ima tiyakkunapash asha burguesía kashkatami rikuchin. Katuy rantillapimi rikuna kanchik, burguesía wañushka purikkukta. Mana allí katuypika mana murullachu chinkachin ashtawanka kikin wíñachishka murumi chínkarín. Shuk unkuy shínami rikurin. Imamantatak chayka rikurin. Chayka tukunmi achka ranti katuy tiyashkamanta, kunan charishka hillaykunaka mana paktankapak kanchu, hatun ushayukkuna tikrashkamanta. Chariyukkunaka imashinatak chay Ilakimanta llukshinkuna.

Tukuy charishkakunawan mishashpa tukuchishpa,kutishukmanka shuktak mushuk katuna wasikunata paskashpa, ruku katuna wasikunata satishpa. Shinaka imashinatatak ilakikunata imashina tukuchinata yuyashpa, ñankunata maskashpa, yuyaykunata hapishpa katina kanchik.

Burguesía makanakuy hillayta charirkami wakchallankakkunata tukuchinkapak, kunanka paykunapak llatakmi mutsurikun.

Burgueses mana wañuchina hillayllata maskashkakunachu, ashtawanka runakunata yachachishkami chay hillaykunata purichichun: Kunan pachapi proletarios llankakkuna apachun.

Imashina burguesiakuna wichiyan shinallatakmi proletarioskunapash wichiyan, paykunaka llankay tarishpallami kawsay ushankuna, tarinkunami llankay mirarikpilla, kullki tiyakpilla. Chay llankakkuna , milkapi katukkunami, imashina katuy rantinakuy shinallami, tukuy katuy ranti wasikunapi pakta paktami.

Hatun hillaykuna tiyarishkamanta proletarios maki llankayka rakirishpa rishka, tukuy chinkarina kaman. Shina wakcha llankakka hillaypak mutsurishka tukun; chaymanta wakchakunata llapichishpa chinkachinata manankuna. Hillay chawpi, llankay chawpi churashpa. Chaymantami llaki llankaypi mana kullki karaypi churay kallarinkuna. Yapa hillaykunata churan llankayta chawpichin, yapa pacha llankayta churashpa, yapa llankachishpa, yapa purichishpa, kutishukkunapash.

Uchilla hillay llankayka hatun yachachik llankakmi tukushka hatun chariyukkunapak. Tukuy tantarishka llankak mashikunaka makanakuyta kallarinkuna. Jatun awka runakuna shina mana chariyuk mishukunapak llakichishkakunachu ashatawanka hillaykunapakpash. Chaymantami proletario-kuna chayta lukuchinkapak kallarin.

Yapa maki llankay, hawalla mutsuy llankay mutsurikpi, yapami mushuk hillaykuna rikurin, runakuna llankanata hillay llankankapak hapishpa. Shina kari warmipak llankayta chinkachin.

China burgues-kuna llakichishka kipaka, ashakunallami rikurinkuna kaykunapi: Ñanpi katukkuna, uchilla waáipi katukkuna, kullki manachik, cutishukkunapash kunan punchakama kawsak uchilla katukkuna, hillaykunata purichikkuna, rantik katukkuna, makipi llankakkuna shinallatak runakunapash, wakchayaypimi yaykurishpa rinkuna, mana achka kullkita charishkamanta hatun chariyukkunawan pakta pakta llankayta mana ushankuna; mana yuyay umata hawayachishkamantapash mana alli rikushka sakirinkuna mushuk muru mirachikunapi. Chaymantami proletariado tukuy llaktakunapi kankuna. Wakchakunaka chikan ñantami maskakunkuna chay llakimanta llukshinkapak. Paykunapak makanakuyka kanmi hatun burguesia-kunawan, kikin kawsaywan mishamunkunami. Kallarikpika sapa, kipaka tukuykuna makanakuyta kallarishkakuna, kikin pakta kawsayta maskashpa; chariyukkunapak hillaykunata rupachishpa tukuchishpa. Ñawpa pakta kawsay, llankay, kutishukkunapash.

Tukuy prolitario-kuna manarak alli tantarishkamanta hatun burgues-kunata mana ushashkakunachu urmachita.

Hatun burgues-kunapak llankay, katuy rantipash mana alli rikunchu, chaymantami, punchan punchanta allichinata maskakunkuna. Proletario-kuna achkatami wankurimukunkuna paykuna llankashkamanta alli kullkita hapinkapak, alli kawsayta charinkapak. Chaymantami kaypi chaypi makanakuy kallarikun. Chay tukuy makanakuypi proletario-kunami mishamunkuna, chaymi shuk alli fían kan. Shutintak alli kawsay rikuchikka mana utka paktankachu, chinapash tukuy proletario-kunami yapa wankurina kanchik.

Willaykunapi, killkay pankakunapi yapami pakta kawsaymanta rimashpa katina kanchik. Chaymanta kunan pachapi kawsakkuna tantanakuyta maskana kanchik.

Chayka proletario-kunapak tantanakuymi kana kan, tukuy pachapi waldlichishka, rakishka, tukuchishka kankami chinapash kanka, mushuk yuyaylcunawan, kamachikkunawan, chikan paktak yuyaykunawanpash wiñarishkami. Chay yuyayta rikuy ushashunimi bill chunka pachapak Inglaterra llaktapi. Tukuy llaktakunapak ñawpa ruku kawsaymi proletariokuna mana sakin ñawpakman rikun, hatun burgues-kunapash punchan punchanmi makanakushpa katinkuna, paykunapak yuyayka kanmi yapa jatun llankak hillaykunata churashpa mirachinkapak shuktak hatun llaktakunapi. Chay tukuy ushaykunapi proletario-kunapash, china burgueskunapak tantanakuyta wakllichishpa rakichishpapash katikunkunami. Shuk shimipi nishpaka burgues-kunapak makana hillaykunawanllatak makanakunkuna. Tukuy llankay ruraykuna wakchakunapak makiman shamukun.

Chinallatak proletario-kunaman achka alli yuyaykunata kunmi yapa sinchiyashpa rinkapak. Tukurikpika, burgues-kuna purapash rakirishpa proletariokunawan pakta llankay tantanakuy kallarinkuna shamuk watakunapak makikunapakman ushayta charina ushayta charinkapak.

China rurashpaka ñawpa pacha tukurka shinami tukunka, yapa hatun yuyay kamayukkunami chayta rurakunkuna unanchapi shina rikuchishka.

Tukuy tantanakuykunamanta proletario-kunapak tanatakuyllami mushuk kawsay makanakuyman apakun shuk puncha ushayman chayanka kaman. China hatun burgues-kunapak unanchata washaman tikrachinkapak. Alli kawsaypak makanakukkunaka proletario-kunami kana kan, mana kikinpaklla maskankunachu achtawanka tukuykunapak shinallatak shamuk punchakunapakpash.

Ñawpa llakichishpa kawsay kamachikkuna llaktakunapash ñami tukurimushka proletario-kunapak hatari makanakuykunawan. Proletario-kunaka mana achka charishkamantami llakirinkuna wawakunawan warmiwan pakta kawsankapak, imáshín'a burgues-kuna kan china kankapak. Llankay, hillaykunaka Inglaterra, Francia, Norteamérica, Alemaniapipash chinallatakmi chaykunata tukuy llaktakunaman kachashkakuka. Paykunapakká, kamachikkuna, apanakuy, iñinakuna, apunchikpak shimi tukuy allita pakashpa burgues-kunapak yuyay wan rurashkami.

Tukuy llakichishka llaktakunaka paykunapak llankayllapak churashka karka, chinami kunan punchakunakaman chayamurkakuna, kunan punchaka paykunapakllami tukuy imatapash hapishpa apamushkakuna.

Kunan pachakaman tantanakuy kuyurimuykunaka yuyayllapimi ruramushkakuna. Proletareio-ka, yapa llakichishkami tukushka tukuykunamanta yalli, mana kuyurita wayra aysaytapash mana ushankunachu.

Mana paykunapak llakimantachu, kunan kunanka, tukuy llaktapak hatun makanakuymi. Shutintakmi kan, chikan chikan llaktakunapi kawsak proletario-kuna kikin llaktapi kawsak chariyukkunata tukuchinami kanchik.

China proletario-kunawan burgues-kunawan makanakuyka yapa sinchimi tukun, chinapash ushanami kanchik.

Tukuy llaktapi kawsakkuna chinami shamushka llakichikkuna llakipi kakkuna makanakushpa. Kaywanka chariyukkunaka shutintakmi rikuchin makanakuyta mana ushashkata yapa llakichinata mana ushashkatapash kunan pachapi kawsakkunata. Mana ushayta charinkunachu watashka llakichishkakunata charinkapak, ña sakichun nishkami kakun, llaktaka ña mana llakichishka kawsankapakchu kan, shuktak llaktakunawan pakta pakta rinkapak mana kanchu, ashtawanka kikin yuyaywan rinkapakmi kan.

Kunanka burgues-kunapak llakichikka kanmi tukuy ima tiyashkata paykunapak makiman wasiman apankapak yapa hatun chariyuk tukunkapak; llankakkunaman mana pakta pakta kullkita kushpa, mana llankachishpapash.

Tukuykunapak hawapika burgueskunaka paykunallatakmi wañushpa panparina utkuta allichikunkuna, paykunapak waykuman washikunkuna may hatunmi shinallatak proletario- kunapak hatarimuypash chinallatakmi.

 

 

II

PROLETARIO-KUNA CHINALLATAK RAKISHPA KAWSAYKUNA

 

Ima paktaykuna tiyan rakishpa kawsaywan proletario- kunawanpash.

Rakishpa kawsakkuna mana chikanyashka tantanakuychu, kuti shuk wakcha tantanakuykunawanka, wakchakunawan mana chikan chikan yuyayta charinchu.

Mana shuklla paktana yuyayta charinchu, ashtawanka wakchakunapak hatarimuyta allichinkapakmi.

Rakishpa kawsay tantanakuyta, pakta pakta rakishpa kawsaymantallami shuktak tantakuymanta shuktakshina, wakchakuna chariyukkunawan makanakuy shamunkuna

Chinaka kay tantanakuyka tukuy llaktapi kawsak proletario- kunapimi yanapakun, hatun yuyaykunata kushpa.

Kay tantanakuypak ñalla paktana yuyayka kanmi tukuy proletario-kuna tantarishpa hatun burgues-kunata chinkachishpa panpankapak, china hatun ushayman chayankapak. Chay yuyaykunawan tukuy allpa pachata mushuk pachata rurankapak. Tukuy chay yuyaykuna, llankaykuna unanchapi killkashkami kashka, shuktak yuyaykunawan allichishpa.

Francia makanakuypi burgueskunapakta kichushpa wakchakunaman kurka.

Chaymanta rakishpa kawsay tantanakuyta wakinkunaka mana alli rikunkuna; achtawanka pakta llankay, pakta kawsaypipakpash mana llankanachu.

¡Kikin llankay wan, alli rikuchishkawan, ushashka hapishkawan, kikinpak kashkata hapinami kanchik! proletario, runapak kikin charishkata, charikkunamanta hapishkatachu rimakunchik.

Mana kashpaka chariyukkuna charishkatachu rimakunchik.

Chay rimay kashpaka yaykuchikmi proletario-kunapak chikan chikan llankaypak.

Ishkay yuyayllatakmi mana paktayman chayankuna.

Hatun llankayka tukuykunapakmi mana wakinkunapaklla, ashtawanka tukuy llaktapi kawsakkunapak.

Burgués ushayka mana sapapakllachu ashtawanka tukuy burgues-kunapakmi, ima pachapi chay tukukpika chaypimi katishpa kawsayta kallarikunchik, mana shukpak charishkata kichushpa rurakunchu achtawanka ña tiyashkatami paktachikunchik. China shuklla llankayta chinkachishpa tukuypak llankayta rurashpa.

Chaypika llankaypak charik imashina llankashkapimi kanka, kikin kawsaypak alli mutsurishka. Wakinkunaka china llankaytami mancharishpa mana ushanchik ninkuna, china rurashpaka pipaktapash mana kichukunchikchu. Achtawanka yarikay, llaki kawsaytami chinkachinkapak munanchik, hatun llakichik llapichik tantanakuyta urmachinkapak.

Burgueskunapak llankay ukupika paykunapak llankayta channata mirachinkapakllami; raquishpa kawsay ukupika tukuykuna alli kawsay, mikuy, churana, llankay charinkapakmi. China, burgueskunapika yallishka pachakunata llapichin, kuti, rakishpa kawsay pachaka kunan pacha yallishka pachata llapichin.

Chaymantami hatun burgues-kunaka chay tantanakuyka mana alli nishpa rimankuna, paykuna yuyashkawan. Chinapask mana uyashpa chayta rurashpami pakta kawsayman chayashun tarishunpash.

Burgues-kunaka kunan pachapika ninkunami Chilean ranti katuymi rakishpa kawsay tantanakuy shina kan ninkuna, chinapash mana kanchu.

Burgues-kuna chayta rimashpaka paykunalla ima tiyashkata hapishpa apankapakmi shina rimakunkuna.

Ñukapak charishkata kichunkami nishpa rimaylla, shinapash shuk niki rakishkaka mana imata charinchu, chay maná charikkunaman tikrachinata mana munashpallami chiná rimakunkuna burgués runakunaka. Ama mitsarichu.

Chay tukuna kashkata rurashunmi rurankakunami.

Shuktak shimipika piñarilla, mitsarilla kamilla shinapash ñukanchikpak kashkata kutishukman kichushunmi. Chayllatatakmi munanchik.

Willaylla, shuktakkunaka mana uyankachu proletario-pak kashkataka tikrachinami kankichik, chay llatakmi kantaka llakichinka.

Chayta rurakpi llankay tukurinka ninkuna, mana chinachu.

China kakpika burgueskuna ñami tukurinman karka paykunaka shukpak llankaymanta hapinkuna mana llankashpa. Chay tukuy rimaykuna yankami, shinapash yanka llankanaka ñami tukurishka, china burgues-kuna tukurishkami.

China nmay tukuy pachamanmi rakirishka shunku ukukaman yaykushpa. Imashina chariyukkunapak llankay shayarishpa tukuy chinkarin chmami tukushka kay yuyaypash.

Chinapash chariyukkuna ama kamichikchu wakchakunapak hawa, fiukanchikpak yuyayka yapa sinchiyakun pakta sinchi kawsayta maskashpa. Ñukanchikpak chariyukkuna mana allita rurakta rikushpami yapa wiñarimukun.

Shinallatak pakta kawsaypash tantanakuymantallami , chayka llankaypi, yuyaypi, tantanakuypi, hataripi, makanakuypillami charimukunchik.

Ayllu chinkaritaka, ashka sinchi ayllukunapash ashkata piñarinkuna kay pakta kawsay yuyayta chariyukkunawanka. Imapitak paktakuna kunan pachapi kawsak chariyuk ayllukunaka. Kullki charinapi, kikinpaklla hapinapi. Chariyuk tukushpalla kawsana yuyayta charinkuna. Chaymantami wakcha ayllukunaka, chay mana alli kawsaytaka tsinishpa shamushkakuna.

Chayka shinami kan. burgués ayllukunaka asha asha chinkarishpa katinkuna kullki chinkarikpika chay ayllukunapash chinkarinkami.

Mana piñarichinchu wawakunata llakichik yuyaykuna. Chayka hatun wañuyman apak llakimi.

Shinapash ninkichikmi makay yachayta mana munanchik, chayllapitak kakunki.

Manachu chay yachaypash chariyukkunapak yuyayta paktachikun. Chariyukkuna yuyayta churashka yachay ukullapitak yachakunki yachakunkuna tukuy rurakuna.

China kikin ñukanchik wawakunaka imashinatak wakcha yuyayta charinka, charinallapak yachay yuyaypi allichikushpaka. Chinapash tukuy ñukanchik pakta kawsay yuyayta charikkuna kaparishpami ninchik, chariyukkunata urmachishun nishpa.

Burgues-ka warmitaka Hankana hillay shinallatami rikun. Shinaka yachanchikmi chariyukkunapak u-kupika tukuymi llakita apakuna. Chayka shinami kana kan.

China kausayka tukuypakmi chayana kan.

Warmikunapak pakta kawsayta llakichishpami chayta rurankuna llankay hillayta shina rurashkakuna.

Chayta rikushpami pakta kawsayman yuyak runakunaka achkata- piñarinkuna.

Pakta kawsay munak runakunaka warmikunataka mana shina llakichinkapak munanchikchu.

Kusakunawan pakta paktami llankankuna wakcha kawsaymanta llukshinkapak. Sawarika pakta kawsaypakmi ayllu ukupi wawakunawan, shinapash chariyukkunapak kawsaywan rishpaka, warmikunapak kawsayka chinkarishpami, rinka.

Pakta kawsayta yuyayta charik runakunapakka llaktakuna mamapachapak kawsayta chinkachikpimi piñarikunaka shamushka.

Wakcha llankakkunaka mana pachata charinkuna. Mana alliehu ima charishkata kichuna, shinapash proletario-kunaka makanakushpa kichushpami katina kanchik.

Chay kikin kawsayka chinkarinmi tukuy mama pachakunaman katuy ranti kacharishka kakpi.

Tukuy proletario-kuna hatarishpallami chay llaki kawsaytaka chinkachishun pakta kawsayman chayashpa.

Imashinami shuk runa shuk runata llakichin shinallatakmi shuk llakta shuk llaktata llakichin.

Chikan chikan kawsayta kikin llakta ukupi chinkachishpa. Llaktapura chinkachishpapash.

Iñik yuyaysapa runakunaka pakta kawsaymanta yuyayta charik runakunamanta piñankunami, shinapash paykunapak yuyayka mana achikllachu.

Chay yuyayta rimankapakka uku shunkumanta pachami hamuktana kankuna.

Ñawpa unanchakunapi ima mana alli kakta chinpapurashpa rikuchinmi, imashina iñimanta llankayman yallishkata.Chinami llakta kawsayka punchan punchanta shuktak shuktak tukushkata rikuchin, mushuk llakta kawsayta tarinkapak.

Ruku mama llaktakuna chinkarikpi, ruku iñikunapash chinkarishkami, mushuk llakta mushuk iñikuna wiñarishpa; chay yuyayka tukushkami XVIII, watapi, shinami ashka ashka pakta kawsay tukuy llaktakunapi rikurimushka.

Shinapash, iñina, sumak sapi yuyaykuna, hatun kamayukkuna kawsay, llankay, kuti shukkunapash shuktak shuktak tukushpa shamushka.

Chay hawa tiyanmi, pakta kawsay, yuyay raki, kutishukkunapash, shinapash pakta kawsay ukupika chay yuyaykunaka mana alli rikushkachu kan.

Shinapash llakta llaktapura llakichika watan watanmi shamushka, chaymanta mana mancharinachu kanchik, ñawpa yuyay, kawsay unancha, kamachikkuna, ruku runakuna tukurishpallami, shuk mushuk llakta wiñarina kan.

Pakta kawsay yuyayta charishpa makanakuyka chay tukuy rurayta chinkachinkapakmi, Ñawpaman rikushkanchikmi, wakchakunapak makanakuyka kashkami burgues-kunata tukuchinkapak, shinallatak pakta kawsayta tarinkapak.

Proletario-kunaka , proletario-kunapak charishkata, kullkita, allpata, llankashkakunata hapinkapak, hatun llankaykunata mirachinkapak charinkapakpash makanakunkami.

Chay chikan chikan llankaykuna, chikan chikan, llaktakunapi ruraykunaka kankami.

Shinapash yapa wichiyashka llaktakunapika kay shina llankaykunata ruraytukunmi:

Allpakunata hapina shinallatak kari hapikunata pakta pakta hapina rakinapash.

Yapa sinchi kullki hapinakuna Paypak kashkakunata mana kuna

Tukuy charishkakunata yanka karumanta shamushkakunaman mana kuna.

Shuklla ukupi churana tukuy kullki tiyashkakunata, shuk kullki wakichina wasipi, mana allpa llankay charikkunapak.

Tukuy antawakuna tukuypak kachun

Ashkata mirachina llankay hillaykunata, allpa kuyta allichitapash mirachina, shuk pakta llankaywan.

Tukuykuna pakta llankachun, millay wañuchik runakunapash ama mirarichun, yapaka tarpuykunapi llankachun.

Shuklla llankay tiyachun llaktakunapi urkukunapipask.

Tukuy wawakunapak yachay yanka kachun, wawakunapak llankay ama yapa kachun, yachay llankaywan pakta kachun, llankay wichiyaypi mana pipash uriyashka tiyachun; tukuykuna pakta kachun; shina tukuykuna pakta pakta kawsay, unancha llankay, yuyay, iñina, kullki, charinakunapash kachun.

 

III

PAKTA KAWSAY YUYAYPAK KILLKAY KAMAY

 

 

PAKTA KAUSAYPAK KUYURI

A) Ashalla (allpa) chariyuk.

Unanchamanta pacha, francesa shinallatak inglesa yachashka killkami karka, burgues-kunamanta rimashka. Julio 1830 francesa makanakuypi, inglés kuyurimuypi, shuk kutinwan yapa piñay tiyarka. Yapa yuyay makanakuymanta. Shina sakirikmi kamay yuyay killkay makanakuylla. Ñawpa pachamantami kay killkayka shamushka, yuyayta hatachinkapak burgueskunata rimashpa, proletario-kunata rikchachishpa. Shinami munay shunkuta kurka takikunata takinkapak, aravvaykunata rurankapakpash. Chinami ashalla chariyuk llukshirka, mushuk yuyay unanchata hapishpa, paypak makipi shuk mushuk unanchata hawayachishpa; chinapash punchan punchanmi kasayta shina rikushpa shamurka; shinami rimaywan asiwan mana alli kallarirka.

Francesa, kuytsa Inglaterrapi chay ruraywan kallarirkakuna.

Ima pachapi ashalla wakchakuna llakichi kallarishpa mana burgues-kuna shina llakichikunchikchu ninkuna kunan pachakunapika.

Mana wakchakuna tiyan, mana llakichikkuna achaka chariyukkunapash tiyankunachu, shinapash ñawpa burgues-kunapak kipa wiñayllami kay pacha kawsaypika kankuna. Ñawpa kawsaymanta ashallatami pakankuna tukuy ima ruraykunapipash, tukuy llaktakunapi, burgues-kunata pifiankuna proletario makanakuk runakunapak yuyaywan tukushpa; chaymaiitami shuktak llankayta rurankuna, kushikuy kawsayta maskashpa.

Mana hawallachu pakta lcawsay llankayman yaykunkapakka; unanchakuna, rimanakuna, llankaykuna, sinchimi kanka, mana tayta kushipata yakuta hichak shinallaka kankachu.

B) Pakta kawsay uchilla burgués.

Uchilla pakta kawsaypak proletario-ka mana chinkarishkachu kunan pacha kawsaykama; uchilla wakchakuna shinallatak urkupi kawsak llankakkunapash mana chinkarishkachu; wakcha llaktakunapi mana ima Ilankay charik llaktapi uchilla chariyukkuna tiyashpami katinkuna.

Chariyuk tukushka llaktakunapi yapa chariyukkunami, yapa yapa mirarishpa katinkuna llaktakunapi paktachishpa, chaykunaka wakchakunallamantatak llukchinkuna, hatuypi hillay llankaykunawan wichiyashpa tukuy pachakunapi. Katun kankapak munankuna. . S

Chinami francia, Inglaterra hatun llaktakunapi chay uchilla chariyukkuna tiyashpa katinkuna, kallari yuyayta killkak Sinmindi runa kanmi.

Kay pakta kawsaytantanakuyka sinchita yuyashka imashina llankaypi yapa wichiman rinamanta; kullkimanta hatun tapuna yuyaykunata churashkakuna; riksichirkakunami Ilankay hillaykuna mana alli kashkata, rakiri Ilankay tiyashkamantapash. Chaymantami ; Ilaktakuna kawsaywan, unanchawan, ruraywan, kuti shukkunawanpash llaktan llaktankunapi makanakuy llukshinka.

Kay yuyaywanka ñawpa kawsay llankayta, imashina kawsay kashkata riksichinkuna, mana kashpaka mana pakta llankay ñawpa llankaypi paktachishka shina-chaykunaka tukuchishkami karka-chayka shinami kana karka. Ishkayllaktakmi pakta pakta kan ninkuna.

Tantanakuykuna, llankaykuna, kullkikuna chikan chikan sami llankaypi: kunanmi tukurik shimi kan.

Pay wiñan tikraypi, kay yuyay rikuchika yanlca mana allipi pukurirka.

C) kawsaypakAleman "shutintak” pakta

Francesa pakta kawsay sumak killkay, wiñarirkami llaki kawsay ukumanta Alemania ukupi satichishka karka hatun makanakuy pachapi.

Alemankunamanta hatun killkakkuna, yuyay sapakunapash chay hatun killkay yuyayta hapirkakuna, Francesa sumak killkayka chinkarishpa rirka, killkayllapi sakirishpa. Killa sami killkaylla tukushpa runakunawan mana pakta rishpa. Shina XVIII hunu wataka Francés kunapak makanakuypa yuyay tukushpa rirka, ruraypika, munashpa mana munashpa rakinkapak runakunawan. Alemán yuyaysapa llankakkunapakka ishkay yuyayta tantachishpa rurankapakmi karka; mana kashpa Frances-pak yuyaykunata kikinpakta rurashpa hapinkapak.

Chay yuyayta hapinakuyka, imashina shimi rimayta hapinchik shinallami tukurka.

Imashina monjes-kuna, pagano-kunapak sumak killkayta hapishpa yacharkakuna shinami rurarka. Chinami mana alli iñina samaykunata rurashka. Alemán tantanakuy yuyayka Francés yuyayta mana hapirka burgues-kunaman yuyayta kushkamanta, ima mutsuylcunapi yaykurishkamanta; chay tukuy yuyaymanta Alemán tantanakuypika mana alli rikurkakunachu.

Alemán hatun pushakkuna, kushipatakuna, yachana wasipi yachachikkuna, achaka chariyukkuna manchana wañuy yuyayta yapa hawayachirkakuna.

Paykunallatak makanakuyta churashpa alemanes shuti tantarishka llankakunawan chinpapura makanakuy kallarirkakuna.

Hatun pushakkuna chayta rurakpi, pakta kawsay tantanakuypash makanakuna hillayta hapinami karka, Alemaña uchilla charikkunapak yuyaymi karka. Alemania-pina siglo XVI watamanta uchilla chariyukkuna rikurishpa katimushkakuna yapa mana alli llankaykunata rurashpa.

Paykunapak wachika rikurinmi Alemana wakichi rikurinapi. Alemanapi uchilla chariyukkunaka manchanmi hatun llaki apayman chayanamanta, kay ishkay yuyayta charishkamanta, shukllapi tantachishka kullkimanta, makanakuk wakchakuna mirarinamanta. Imashi shuk wakachinawan ishkay urpita wañukchik shinami kana kan nishpa yuyaykunata. Shina shuk unkuyta churarkakuna.

Alemán kunapak chay tukuy yuyayta paykunapak ima charishkata hawalla katunkapakllami karka.

Kutishuk mannamanka Alemán pakta kawsay tantanakuyka rikurkami yapa yapa paykunapak yuyay wichiyakushkata, uchilla chariyukkuna wichiyakushka shinata yuyarkakuna. Aleman-ta shutichirkakuna uchilla chariyuk mamallakta nishpa. China yuyayta tukuy pachaman rakirka, hawayashka tantanakuy nishpa, shina yuyashpa paykunallatak mana allita ruranakurka.

Hatun tukuri tuñiriman chayarikurka. hatun Pakta tantanakuymanta makanakuy kawsaymanta hawan churarinakurka. Shina Aleman sumak araway killkayka mana alli mapa kawsayta rikuchikurka.

Charishka burgués kunapak pakta kawsay tantanakuy.

Ashka rakirishka chariyukkunaka samarinata munankuna paykunapak charishkata allichinkapaklla. Chayman chayarinkunami; kullki kamayukkuna, llakta kawsayta yachakkuna, llankak runakunata rikukkuna, wiwakunata rikukkuna, tantanakuypi , yapalla chariyukkunapash tantarishkakuna.

Chay yuyayka rurashkami tukuyta tantachishpa shukllata rurankapak.

Kay shinata rikuchi tukunchik. “Philasophie de la misere” nishpa.

Charishka chariyukkunapak tantanakuy ukupika alli kawsaytami maskankuna mana llakiman chayashpa. Shuktak shuktak h api nakun aman chay an kuna.

Wakchakuna illak tukunkapak munankuna. Ckayka alli yuyaymi, chariyukkunaka yuyaymi, kay pachallami may alli kan nishpa. Pakta tantarishka yuyayta chaupi chawpillata yuyan. Wakchakuna tiyakta rikushpa, mushuk Jerusalén-man yaykunkapak; tukuy kunan pacha rimaykunaka tantarishpa Lausana yuyayta shayachinkapak munankuna, mana alli yuyaykunata churashpa.

Ishkay niki yuyaypika, mana yapa yuyay achtawanka yapa llankaytami, yuyana kan, wakchakunata llukchinkapak, china rikunchinkapak shuklla tikramuy tiyanmi nishpa, kullkipi, yuyay kamay llankaypi, china mana yuyayllapi shutak tukunkapak, chay tukuyta rurankapakka shuklla ñanmi tiyan, chayka yuyaypi makipi hillaykunata hapishpa makanakushpa mishankapakmi kana kanchik. Ñukanchik kikin llankayta alli rurashpa, kikin llankaywan kullki chariyukkunawan mana alli apay tiyankachu, ashtawanka, rakirinakuymi kanka, mana pakta paleta apay tiyankachu.

Pakta kawsayta apakkunaka ninkakunami.

¡kacharishka katuy ranti! … tantarishka llankakkunapi yuyashpa. ¡Alli rikuy! …

Wakcha llankakkunapi iñishpa. ¡tantanakuy, ña kishkiyachun! … Wakcha llankakkunapi shuyashpa.

Chinaka kaypimi shuk yuyayta rikunchik, shuklla shina yuyaypi pakta pakta rimashkata. Pakta tantanakuy kawsay rurañkapák, ishkay yuyaylla tiyashkatami rikunkuna, burgués yuyay proletario-kunapak sinchi llankay yuyay.

 

PAKTA RAKISHPA TUKUYKUNAPAK SINCHI MLÍS- KUY YUYASHKA YUYAY.

Mana kayak kishkallka killkaymanta yuyaychu kunan pacha hatun makanakuykunapak. (Killkak Bafeuf)

Kallari wakchakunapak yuyayka paykunapak kikin munashka yuyaymi karka, tukuykuna Guyana pachapi, allpayukkuna tukuri pachapimi karka, Ilaki tukurkakunami manarak allí tantarishka kikin sinchi yuyaywan hillaykunapash mutsurishkamanta, charikkunapak llakichina pachallami karka. Unancha killkayka kallari makanakuy hatarikunapi paktami karka, paypak, paypak urna yachaywan, sinchita hatarichinkapak. Payllatak willanmi pakta kawsayman kayakushkata.

Pakta tukuypak yuyay paktayka tantachishkami karka saint - simón, Fourier, Owen pakpash, ñawpashpa kallarirka, mana kipaka kallarirkachu, proletario-kuna burgues-kunawan makanakuypimi ña killkashka, tiyarkapash karka.

(Rikuylla Burgueses proletariados nishkapi)

Kayta killkakkunaka allitami rikunkuna imashina kawsay kakta, china hatun llankaykuna kallarikta chariyukkunapash; chinapash mana rikunkunachu wakchakunapak manñataka, maykan unanchakunapash mana rikunchu, tantarishka apakkunapash mana riksinchu.

Proletario-kunapak hatarikuyka hatun hillay llankay kunawan pakta paktami hatarimurka, chinapash manarak makanakuy hillaykunata charinchu, chinapash tukuykunapak urna yuyayta maskarkakuna, tukuykunapak kamachik, llankay, yuyakunatapash.

Kikin llankaypika paypak llankayta pakta kawsay makanakuypika muskuy yuyayta, utka tantanakuypakka asha ashalla, mamapachapak unanchami tukuyta tantachinka, willaypi llankaypishka.

Achiklla yuyaytami charinkuna kikinpak kashkata hapinkapak, llakankapak, mana yapa llakipak llankakunkapak.

Chinapash, chayrak illanmi chay tukuy tatkikuna kikin kawsaypi, chayrak amsa yuyay katirakmi chaymantami ninkuna mayman, ima pachakaman kawsashun chariyukkunapak llakichishka.

Chaymanta shuk yuyayta llukchishunchik, yuyashkata paktachinkapak, ñanta paskay kallarinkapak shuk mushuk alli willaypak asha asha llankaykunawan, usía rikuchikkunawan nishkakuna.

Kay muskuy yuyayka rikurinmi wakchakuna manarak alli tantarishkapi, shinaka paykunallatak manarak alli hapinkunachu chay rimayta, sinchilla tankana illarakmi, shuk hatun mushuk shuktak kawsayman chayankapak tukuy pachapi kawsakkuna.

Pakta tukuykunapak yuyay killkashkaka chinallatakmi kan. Yapa may sumak nishkami tukuy llankakkunamanta kipa shamukkunamantapash, ayllu llaktapi, ayllupi shuktak kawsay kushi kawsay, alli Apia muru pukuchikunapi, kay tukuy yuyaykunata willanchikmi, kunan kallarikushka, riksikushkata pitak kashkata. Chaymantami chayrak muskuypi shinalla kakun. Kay yuyaykuna may sumakmi unanchakunapi alli rikuchikushkamanta. Chinallatak wakchakuna makanákuypi apakushkamanta, yapaka llankaypi rikurimukun, shina muskuy yuyayta ruraypi churamunkuna. Chaymanta, yapa makanakuy yuyaywan killkashunchik kipa katikkunapash punchan punchanta yachashpa richun.

Ama ñawpa yuyayllapi sakirinkapak. Chinapash muskushpa katinchikmi, kutishuk tantanakuykuna wiñarishkamanta uchilla Icaria - Jerusalen mushukyamuypi killkashkamanta - wayrapi jatun pirkakunata rurana shina kashkamanta, chariyukkunapak warapi juntachikushkata mana rikushpa. Asha asha chariyukkunaka urmashpa katimunkuna, hatun uma unancha pakta kawsay yuyay wakchakunapak skunkupi yaykukushkamanta.

Chaymanta aychayashpa hatun hatarikunapi tantarinkuna, alli willay ñanta katikshina shamukunkuna.

Owenistakunaka Inglaterra, shinallatak Fourieristaskuna Francia llaktawan makanakuy kallarinkuna.

 

 

IV

PAKTA KAWSAKKUNAPAK RIKUCHIK SHAYARI RAKIK LLAKICHIK TANTANAKUYPAK ÑAWPAKPI.

 

Capítulo II nishkapika, pakta kawsakkunawan shuktak tantarishkawan pakata paktami yuyay kallarinkuna, ni ushanchikmi rikuchi tukunmi Inglaterra Norteamericapi imashina kakta.

Makanakunkunami, chinapash, kikinkunapak pakta yuyayta achka paktachinkapak, chinapash kunan pacha kuyurimuykunapi shamuk pachakunapakpash. Franciapi, pakta kamaypak tantarishkakunaka

yaykurinkunami “Socialista Democrático” shutipi, burgues-kunawan piñari kallarinkapak shuktak kamayman mana llaktata tikrachinkapak.

Zuisapi chinallatak rurankuna, mana chay yuyayta rimayta chinkachishpa Francés tupukunata hapishpa.

Polacos puraka Cracovia 1846. Liberación Nacional tantanakuy ukupi tantarishpa makanakuyta alli kawsaypak yanapakunkuna. Alemaniapika, imashina chariyukkuna rurashkapi, pakta kawsay tantanakuyta apakkunaka, allpa chariyukkunawan, uchilla chariyukkunawanpash rurakunkuna.

Chinapash ima pachakunapipash llankayta tantanakuyta mana sakinkunachu, yapa achiklla yuyaytami charinkuna burgues-kuna proletario-kuna tiyashkata, Alemaniapi wakcha llankakkuna shuyanmi hillaykuna urmachun, chaymanta chariyukkunawan utka makanakuy kallarinkapak .

Pakta kawsay tantanakuyta apakkunaka Alemaniapi yapa ñawita churankuna, chawpi ñalla chariyukkuna chinkarina kashkamanta, wakchakunaka siglo XVII Inglaterrapi, shinallatak siglo XVIII Francia mama llaktakunapi yapami sinchiyashka; chaymantami Alemania chariyukkunawan makanakuyka mana utka sinchi tukuri karka.

Shuk shimipika, pakta kawsaypak tantarishkakuna tukuy manñakunamanta imashinapash yanapankunami hatun makanakuy kuyurimuykunapi.

Chay tukuy kuyurimuykunapi hatun allichina yuyayka rikurikmi kikinpak pakta charinamanta, shuktak shuktakkunapash chay hatun yuyaypimi hatarimuy kuyurimuyta rurashkakuna.

Tukurikpika, pakta kawsaypak tantarishkakunaka llankankunami tukuy mama pachapi chay tantanakuy tiyakpakman.

Pakta kawsaypak tantarishkakunaka pakankunami paykunapak ima rikushkakunataka, paktachinakunataka. Paykunapak ñalla paktana yuyayta kanmi, makanakuywan rurana kashkáta imashina kashpapash. Chariyukkunaka wakchakuna makanakuy hatari kallarikpika chukchuy kallarinkunami. Wakchakunaka imapipash mana chinkachinkakunachu, sinchi watarishka kashkamanta. Shuk mama pachata ushashpa hapinkapakmi charinkuna.

 

¡TUKUY MAMA PACHAPAKLLAKTAKUNAMANTA PROLETARIO-KUNA, TANTARISHUNCHIK!

 

 

______________________________

[1] “Burguesía” nishpa hapinchikmi, hatun chariyukkuna kunan kay pachapi Kawsakkunata, chaykunami llakichinkuna llankachishpa, mana alli kullkikunata kushpa ñukanchik chcirishkakunata kichushpa. Proletarioskunata riksinchikmi, sinchi llankakkuna, kullki illak, kikin muru llankay illakkunata. Kikin kawsay llankayta kcitushpa kawsakkuna. (Nota de Engels a la edición inglesa de 1888)

[2] Kayka nisha ninmi, allitapacha rimcishka, killkashka uncinchata rimashka. 1847 watapi kay pachapi kawsakkunapak unanchaka mana riksishkachu karka. Tukuy tantanakuy unanchapi killkashka. Chay pachamama, Haxthausen Rusiapi tarirkami tukuykunapak allpa kashkata, Maurer rikuchirkami kaymi tukuykunapak pakta kallari shinami kan nishpa. Indiamanta Irlanda Kaman chayarka chay sumak kawsay imashina kallari runakuna kawsashka shina pakta pakta kawsayta charishpa. Tukurikpika Morgan rikuchirkami, mama pachawan runa tantanakuywan Comunista, shinami tantanakuykuna, runakuna, kallari kawsayta sakishpa shina kawsayta kallarirkakuna. (Nota de Engels a la edición inglesa de 1888 y a la edición alemana de 1890).