Rudolf Boehm
Aan het einde van een tijdperk
Hoofdstuk 27


Nihilisme

Een broodmes kun je zowel gebruiken om er brood mee te snijden als om er iemand mee te vermoorden – dat is het geliefkoosde voorbeeld van allen die zich nog steeds vastklampen aan de overtuiging dat de moderne Westerse wetenschap, technologie en productiewijze enerzijds het meest geschikte middel vormen om alle problemen van de mensheid op te lossen, hoewel ze anderzijds op zichzelf een volstrekt neutraal instrument zouden zijn. De tegenwoordige crisis zou dan enkel het gevolg zijn van het feit dat er tot nog toe van dit instrument een slecht gebruik of misbruik wordt gemaakt. Maar een broodmes is dan toch beter geschikt om er brood mee te snijden dan om er iemand mee te vermoorden, en helemaal niet geschikt om er bijvoorbeeld een uurwerk mee te herstellen of een knoop mee vast te naaien. Om mensen te vermoorden, en dan wel miljoenen in één klap, kan men het best gebruik maken van kernraketten. En omgekeerd, er valt werkelijk geen enkel ander gebruik van te maken. En zij zijn het die de meest spectaculaire en ook de meest ‘efficiënte’ toepassing vormen van de moderne atoomfysica en elektronica.

De voorstanders van een steeds verdergaande ontplooiing van kernwapens beweren wel dat ze daarvan geen enkel gebruik wensen te maken, tenzij om door middel van terreur (‘afschrikking’) een soort ‘vrede’ (‘veiligheid’) te handhaven. De kernraketten dienen dus voor niets (indien het niet de bedoeling is ervan gebruik te maken) of voor het Niets waarin wij allen ten onder zouden gaan (indien er ooit wél gebruik van zou worden gemaakt). Nietzsche heeft eens gezegd dat de mens liever nog het Niets zou willen dan niets willen. Het één zowel als het ander is nihilisme. Dat nihilisme is op zichzelf al een catastrofe, nog voor de moordwapens zelfs ooit beginnen hun werk te doen.