Vennootschap
= een contract waarbij twee of meer personen (= vennoten) een maatschappelijk kapitaal samenbrengen om een bepaald doel te bereiken. Vb. handelsvennootschappen beogen daden van koophandel (kopen – verkopen); zij hebben rechtspersoonlijkheid (hierdoor wordt het vermogen der vennootschap onderscheiden van dat der vennoten; zij mogen in rechte optreden en hebben een domicilie of maatschappelijke zetel).
VENNOOTSCHAP ONDER ÉÉN FIRMA (of: onder gemeenschappelijke naam):
Twee of meer personen (= firmanten) vormen een firma en zijn allen solidair verantwoordelijk voor het maatschappelijk passief (-> kapitaal). Bestaat er bv. een schuld van 30.000 €, dan zijn alle firmanten hiervoor integraal verantwoordelijk. De schuldeiser mag deze van één persoon terugeisen. Voor de kapitalist is dit soort vennootschap te riskant: maakt één firmant overdreven schulden, dan moeten de anderen alles betalen!BESLOTEN VENNOOTSCHAP MET BEPERKTE AANSPRAKELIJKHEID (bvba):
Een beperkte groep vennoten (minimum 2, maximum 50) brengen een kapitaal samen: zij zijn slechts voor hun inbreng verantwoordelijk. Deze vorm wordt het meest gebruikt voor kleinere (familiale) bedrijven.COÖPERATIEVE of SAMENWERKENDE VENNOOTSCHAP (sv):
Een vennootschap van personen (= coöperateurs), waarvan het aantal en de inbreng veranderlijk zijn, en waarvan de aansprakelijkheid kan beperkt worden (vb. tot hun inbreng). De deelbewijzen (= aandelen) kunnen niet aan derden afgestaan worden. De bedoeling van de sv is de materiële toestand van weinig kapitaalkrachtige personen te verbeteren door samenwerking (eerste coöperatie in Rochdale, Engeland, 1844).
Deze vorm wordt meestal voor sociale en politieke handelsvennootschappen gebruikt (vb. S.V. LINKS; COOP-Gent). De sv mag aan haar aandeelhouders immers bepaalde politieke voorwaarden opleggen.NAAMLOZE VENNOOTSCHAP (nv):
Een vennootschap zonder firma, waarin de vennoten slechts voor hun inbreng verantwoordelijk zijn. Deze inbreng wordt bewezen door aandelen.Opbouw van de nv:
- voor de oprichting zijn min. 7 vennoten nodig. Het kapitaal moet volledig ingetekend zijn; elk aandeel moet met minstens 1/5 afbetaald zijn;
- algemene vergadering der aandeelhouders = wettelijk (niet praktisch) het hoogste gezag in de nv. Hierin zou het beleid van de firma moeten bepaald worden (bespreking: ->aandeel);
- raad van beheer = de bestuurders en vertegenwoordigers van een nv; zij worden ‘benoemd’ door de algemene vergadering. In feite is deze het werkelijke gezag van een nv;
- het dagelijks beheer: de nv kan bepaalde afgevaardigden aanduiden om het dagelijks beheer op zich te nemen;
- raad van commissarissen = toezichtorgaan op de raad van beheer; wordt ‘aangesteld’ door de algemene vergadering.Bespreking:
De nv verraadt alle kenmerken van het kapitalistisch systeem. Zij is een vereniging op basis van kapitaal, niet van mensen. De behoefte aan zeer grote kapitalen – wegens de vervanging van de handenarbeid door machinale arbeid – moet door samenbundeling van de rijkdom van verschillende personen bevredigd worden. Zelfs de spaarcenten van de arbeiders worden daarvoor opgetrommeld (-> accumulatie – volkskapitalisme).De risico’s van de eigenaars worden beperkt tot hun inbreng, terwijl de arbeiders ingeval van faillissement of bedrijfssluiting meer verliezen, nl. hun werkgelegenheid!
Het aandelenbezit is naamloos en veranderlijk (-> speculatie). Zij kunnen gemakkelijk van eigenaar wisselen. Hierbij heerst echter één wet: het winstbejag. Het geld van de kleine aandeelhouders wordt eigenmachtig beheerd door de raad van beheer. Op de algemene ledenvergadering is hun invloed praktisch nul (wegens hun afwezigheid, onvoldoende kennis van zaken, en de overmacht van enkele groten). Normaal is slechts 10 % van de aandelen vertegenwoordigd.
De controle door de commissarissen beperkt zich tot het wettelijke aspect. Zij zijn afhankelijk van de beheerders en... worden later zelf beheerder! Economische democratie is ook op het vlak van het bedrijf onbestaande.
MWBEL