Џек Лондон
Железната петица

Глава ХХII

Чикашката комуна


Како агенти-провокатори не само што можевме да патуваме многу, туку и самата наша работа нѐ доведуваше во врска со пролетаријатот и нашите другари-револуционери. Така бевме истовремено во обата табора, служејќи привидно и на Железната петица и работејќи тајно со сите свои сили за Делото. Од нас многумина работеа во разни тајни служби на олигархијата, а покрај сите потреси и реорганизации што ги зафаќаа тајните служби, олигархијата не можеше никогаш да нѐ истреби од нив.

Ернест ја испланира Првата револуција детално и нејзиниот почеток паѓаше некаде во рана пролет, 1918 година. Есента, во 1917 година, не бевме подготвени; имаше да се средат уште многу работи, а кога револуцијата почнува предвреме, се разбира дека е осудена на неуспех. Заговорот што беше толку неопходен, беше ужасно сложен, па поради тоа и секаква предвременост ќе значеше и негова сигурна пропаст. Железната петица го предвиде ова, па изработи и соодветни планови.

Според нашиот план, прво, требаше да удриме по нервниот систем на олигархијата. Но таа го имаше заборавено општиот штрајк, па за да не биде изневерена повторно од телеграфските работници, се обезбеди така што постави безжични станици што ги контролираа платениците. Но ние смисливме противпотег. На даден знак, требаше наши другари, од сите скривалишта во целата земја, од сите помали и поголеми градови и касарни да појдат и да ги кренат во воздух безжичните станици. Така, со овој прв удар, Железната петица би била срамнета со земјата, и практично би била закопана.

Истовремено, други наши другари, требаа да ги кренат во воздух мостовите и тунелите и да ја уништат сета железничка мрежа. А пак трети наши другари, на дадениот сигнал, требаше да ги испофаќаат платениците и полициските претпоставени како и поспособните олигарси или оние што ги држеа извршните позиции. Така, водачите на непријателот би биле отстранети од полето на локалните битки што неизбежно би почнале да се водат низ целата земја.

На дадениот знак требаше многу работи да се случат истовремено. Канадските и мексиканските патриоти, кои беа далеку посилни одошто си замислуваше Железната петица, требаше да ја спроведат нашата тактика. Постоеја наши другари (ова беа жени, зашто мажите би биле зафатени со други работи) кои требаше да ги растурат сите прогласи отпечатени во нашите тајни печатници. Ние кои држевме повисоки места во службите на Железната петица требаше веднаш да пристапиме кон создавање неред и анархија во сите свои одделенија. Во редовите на платениците имаше илјадници наши другари. Нивна задача беше да ги кренат во воздух магацините и да го урнат чувствителниот механизам на сета воена машинерија. Слични уништувачки програми требаше да се извршат и во градовите на платениците и на работничките касти.

Накусо речено, требаше да се зададе ненадеен, џиновски силен и зашеметувачки удар. Пред парализираната олигархија да може да си дојде на себеси би дошол нејзиниот крај. Тоа ќе значи страшни денови и многу мртви, но тоа ниеден револуционер не го расколебуваше. Нашиот план многу зависеше и од неорганизираните маси народ од бездната. Тие требаше да се пуштат и да удрат на дворците и градовите на газдите. Без оглед на тоа што ќе се изгубат многу животи и ќе се уништи многу имот. Нека рика ѕверот од бездната, а полицијата и платениците нека убиваат. Ѕверот и така би рикал, и полицијата и платениците и така би убивaле. Тоа само би значело дека два различни опасни ѕвера, без нам да ни наштетат, меѓусебно ќе се уништуваат. Во меѓувреме, ние би си ја вршеле, главно непречено, својата работа, земајќи ја под своја контрола сета општествена машинерија.

Таков беше нашиот план, а секој негов детал требаше да се изготви во тајност со тоа што, колку повеќе се наближуваше одредениот ден, тој требаше да им се пренесува на сѐ повеќе другари. Она опасното во планот беше токму ова проширување на заговорот. Но до таа опасност никогаш не стасавме. Преку својот шпионски систем Железната петица почувствува од каде дува ветерот на нашата револуција и се подготви да ни отчита еден друг од своите крвави уроци. Градот во кој требаше да ни биде предаден тој урок беше Чикаго, а урокот добро ни го отчитаа.

Чикаго[112] беше најзрел од сите градови — Чикаго што уште од старо време бил град на крв и што сега повторно требаше да го стекне тој назив. Таму револуционерниот дух беше јак. Премногу жестоки штрајкови беа задушени таму во деновите на капитализмот за да можат работниците тоа да го заборават и да го простат. Дури и во крвта на работничките касти од тој град вриеше револт. Премногу глави беа скршени во претходните штрајкови. Но и покрај нивните изменети и поповолни услови, нивната омраза кон класата на газдите не згина. Овој дух ги беше зафатил и платениците, особено три нивни полкови кои беа спремни целосно да ни се приклучат.

Чикаго отсекогаш бил центар на бурата на судирот меѓу работниците и капиталистите, град на улични битки и насилна смрт, со класно свесна капиталистичка и класно свесна работничка организација, во кој уште во старо време, дури и самите учители формирале синдикати и се здружувaле со носачите на малтер и туларските работници во Американската федерација на трудот. А Чикаго стана центар на бурата и на прерано кренатата Прва револуција.

Нередите ги забрза Железната петица. И таа мудро го изведе тоа. Таа постапи срамно со сето население вклучувајќи ги и работничките касти. Прекршуваше ветувања и договори, а најстрого го казнуваше дури и најситниот престап. Измачувајќи го, таа го извлече народот од бездната од неговата апатија. Всушност, Железната петица се подготвуваше да го натера ѕверот од бездната да зарика. А истовремено, во сите превентивни мерки што ги преземаше во Чикаго, таа беше несфатливо немарна. Дисциплината попушташе меѓу оние платеници кои останаа, додека многу платенички полкови беа повлечени и мобилизирани во разни делови на земјата.

За да се изведе оваа програма, не требаше многу време — само неколку недели. Ние, револуционерите, потслушнувавме нејасни гласови за состојбата на работите, но ништо доволно одредено за да ни биде јасно што се случуваше. Всушност, мислевме дека станува збор за непосреден бунт што од наша страна би довело да задушување, а и не помислувавме дека тоа беше однапред смислен и тоа толку тајно, во највнатрешниот круг на Железната петица, што тоа не бевме во состојба да го наѕреме. Тоа беше противзаговор, вешт подвиг и вешто изведен.

Се наоѓав во Њујорк кога примив наредба веднаш да отпатувам за Чикаго. Човекот од кого ја добив наредбата беше еден од олигарсите што заклучив по неговиот говор, иако не му го знаев ниту името ниту пак некогаш порано сум го видела. Упатствата што ми ги даде беа толку јасни што не можеше да се случи да згрешам. Јасно прочитав меѓу редовите дека нашиот заговор бил откриен и дека ни е одговорено со противзаговор. Се чекаше само да се потпали барутот за да грмне експлозијата, па затоа безброј агенти на Железната петица, вклучувајќи ме и мене, што се најдоа на лице место или пак беа испратени таму, требаше да го потпалат барутот. Си ласкам себеси, дека останав сталожена под острото око на оној олигарх, но всушност срцето лудо ми чукаше. Малку недостасуваше да вреснам и да му се нафрлам на вратот со своите голи раце за да го задавам пред да ми ги даде последните ладнокрвни упатства.

Додека тој беше отсустен, го пресметував времето. Пред да го фатам возот имав само толку време, ако имав среќа, да стапам во врска со некој од месните водачи. Имав среќа и веднаш бев примена кај другарот Галвин, шеф на хируршката клиника. Почнав задишано да му ја пренесувам веста, но тој ме прекина.

„Веќе знам,” рече тивко, иако ирските очи му светкаа. „Знам зошто сте дошле. Ја примив веста пред петнаесет минути и јас веќе ја пренесов понатаму. Ќе сториме сѐ за другарите да бидат спокојни. Чикаго треба да се жртвува, но тоа ќе биде случај само со Чикаго”.

„Се обидовте ли да им јавите во Чикаго?” го прашав.

Заврте со главата. „Нема телеграфска врска. Чикаго е отсечен. Таму ќе биде пекол.“

Застана за миг и видов дека ги стегна цврсто белите раце. А потоа избувна:

„Господе! Камо да сум таму!”

„Има уште изгледи тоа да се запре,” реков, „ако не се случи ништо со возот и ако стасам таму навреме, или ако успеат да стасаат навреме некои други другари од тајната служба кои ја дознале вистината.“

„Вас од внатрешната организација овојпат ве фатиле на спиење,” ми рече.

Кимнав со главата понизно.

„Cѐ се работеше во голема тајност,” одговорив. „До денеска само внатрешните водачи можеа да дознаат нешто. Ние, останатите сѐ уште не сме продреле дотолку и затоа цело време бевме држени во темнина. Да е само Ернест тука! Можеби сега е во Чикаго, а тогаш cѐ е в ред.“

Д-р Галвин заврте со главата. „Според последните вести што ги чув за него тој е упатен во Бостон или Њухевн. Веројатно оваа тајна служба за непријателот многу му пречи, но тоа е подобро одошто да лежиш во скривалиште.”

На заминување д-р Галвин ми ја стегна раката.

„Горе главата”, беа неговите зборови при разделбата. „Што ако ја изгубиме Првата револуција? Ќе има и втора и тогаш ќе бидеме помудри. Збогум и со среќа! Не знам, дали воопшто ќе се видиме повторно. Пекол ќе биде таму, но би дал десет години од својот живот, за како вам, и мене да ми се пружи шанса да бидам во тој пекол.”

„Дваесеттиот век”[113] замина од Њујорк во шест часот навечер, а во Чикаго требаше да биде следното утро, во седум часот. Но таа ноќ доцнеше. Јуревме зад друг воз. Меѓу патниците на возот со кој патував јас, беше и другарот Хатман, човек на тајната служба на Железната петица како и јас. Тој ми кажа за возот што јуреше токму пред нас. Тоа беше верна копија на нашиот воз, но без патници. Идејата беше, празниот воз да го прими ударот доколку дојде до обид да се крене во воздух „Дваесеттиот век”. Заради тоа имаше и малкумина патници — во нашиот вагон само тринесетина.

„Мора во возот да патуваат некои големци,” заклучи Хартман. „Забележав на крајот на композицијата, приватен вагон.”

Ноќта беше веќе падната кога за првпат ја сменивме локомотивата и јас слегов на перонот, на свеж воздух и да видам што можеше да се види. Низ прозорците на приватниот вагон догледав тројца што ги препознав. Хартман имаше право. Едниот од нив беше генерал Алтендорф, а другите двајца, Мејсн и Вандерболд, мозоци на внатрешната организација на олигархиската тајна служба.

Беше тоа тивка ноќ со месечина, но јас се превртував неспокојно и не можев да заспијам. Во пет изутрината станав и се облеков. Ја прашав девојката во гардеробата колку доцнеше возот и таа ми рече два часа. Беше мулатка, и забележав дека лицето ѝ беше испиено, со големи подочници, а во очите и се читаше постојан страв.

„Што е?” ја прашав.

„Ништо, госпоѓице. Мислам дека не спиев добро,” беше нејзиниот одговор.

Ја погледнав внимателно и се обидов да ја проверам, давајќи и еден од нашите знаци. Таа одговори на него и тогаш бев сигурна во неа.

„Нешто страшно, ќе се случи во Чикаго”, ми рече. „Пред нас патува лажен воз. Заради него и заради возот со војската ние доцниме.“

„Воз со војска?”, прашав.

Таа кимна со главата. „Пругата е полна со нив. Цела ноќ ги престигнувавме. И сите одат за Чикаго. Не оди на добро штом патуваат по главната пруга.“

„Мојот сакан е во Чикаго,” додаде извинувајќи се. „Тој е еден од нашите, но е во редовите на платениците и се плашам за него.”

Кутрата девојка! Нејзиниот сакан беше во еден од трите бунтовнички полкови.

Хартман и јас појадувавме заедно во вагонот-ресторан, но јас јадев сосила. Надвор беше облачно, а возот јуреше како злокобна молња низ сивото бледило на денот што се будеше. Келнерите, Црнци, кои нѐ услужуваа, знаеја дека се заканува нешто ужасно. Беа многу потиштени; беше згаснала сета ведрина, толку карактеристична за нивната природа; услужуваа бавно и расеано и нерасположено си шепотеа меѓу себе на крајот од вагонот, до кујната. Хартман беше песимист во поглед на ситуацијата.

„Што може тука да се стори?” прашуваше по стоти пат, беспомошно кревајќи ги рамената.

Покажа кон прозорецот. „Гледате, сѐ е подготвено. Бидете сигурни дека вака тие застануваат, на секоја пруга, на триесет или четириесет милји пред градот.”

Мислеше на возовите со војска што стоеја на споредниот колосек. Војниците готвеа појадок на огништето запалено на земјата крај пругата и љубопитно гледаа додека нашиот воз протатне покрај нив со страшна брзина без и најмалку да подзастане.

Кога влеговме во Чикаго, сѐ беше тивко. Беше очигледно дека сѐ уште не се случило ништо. Кога влеговме во предградието во возот ги добивме првите утрински весници. Во нив немаше ништо, а сепак многу за оние што умеат да читаат меѓу редовите јасно беше дека тие беа наменети за обичниот читател. Префинетата рака на Железната петица се чувствуваше во секоја колона на весниците. Наместа се навестуваше слабоста на оклопот на олигархијата. Се разбира, ништо одредено. Целта беше читателот сам, на овој начин, да ги почувствува овие навестувања. А тоа беше мудро сторено. Како измислица, овие утрински весници од 27 октомври беа вистинско ремек дело.

Месните весници не излегоа. Тоа пак, само по себе значеше вистински ремек-удар. Чикаго беше завиткан во таинственост, а за просечниот чикашки читател тоа создаваше впечаток дека олигархијата не се осмелува да ги објави месните вести. Имаше навестувања, се разбира невистинити, за бунтови ширум сета земја што беа неспретно замаскирани со фалбаџиско споменување на казнените мерки што ќе бидат преземени. Се издаваа соопштенија за кревањето во воздух на бројни безжични станици; а големи награди му се нудеа на секој кој ќе ги открие злосторниците. Се разбира, никакви безжични станици не беа кренати во воздух. Се објавуваа вести за многу слични престапи што беа во врска со револуционерниот заговор. Целта беше кај нашите другари од Чикаго да се остави впечаток дека започнала општата револуција, иако многу детали беа изнесени сосем нејасно и неточно. Беше неможно еден неинформиран човек да го избегне она нејасно, а сепак сигурно чувство дека сета земја созреала за револуцијата што веќе почна да избувнува.

Беше соопштено дека отцепувањето на платеничките легии во Калифорнија станало толку сериозно, што шест полкови се расформирале и се распаднале, а нивните припадници со своите семејства се истерани од сопствениот град и пратени во работничките маала. А калифорниските платеници всушност беа најверни на својата служба! Но како се случи Чикаго, отсечен од останатиот свет, да дознае за тоа? А потоа беше објавена една никаква телеграма во која се опишуваше бунтот на населението во Њујорк на кое му се придружиле и работничките касти, завршувајќи со соопштението (издадено cо цел да се прифати како лага) дека сета ситуација е во рацете на војската.

И како што олигарсите постапија со утринските весници така постапија и во илјадници други случаи. За ова дознавме подоцна, дека, на пример, тајните пораки на олигарсите, што одвреме навреме се праќаа по сета телеграфска мрежа во текот на првиот дел на ноќта се со недвосмислена цел да стигнат до ушите на револуционерите.

„Претпоставувам дека на Железната петица веќе нема да ѝ се потребни нашите услуги”, забележа Хартман, спуштајќи го весникот што го читаше, кога возот влезе во централната железничка станица. „Си го губи времето праќајќи нѐ овде. Очигледно нивните планови се исполнуваат подобро одошто очекуваше таа. Сега пеколот може да почне секој момент.”

Кога слеговме, тој се заврте и погледна накај задниот дел на возот.

„Така и мислев,” промрморе. „Го откачија оној приватен вагон веднаш штом стигнаа весниците.”

Хартман беше безнадежно потиштен. Се обидов да го разведрам, но тој и не обрнуваше внимание на моите напори; одеднаш, додека минувавме низ станицата, почна да зборува многу брзо и тивко. Во почетокот не го разбрав ништо.

„Не бев сигурен,” ми рече, „па никому и не кажав. Со недели работев на тоа и не можам да сум сигурен. Внимавајте на Ноултон. Се сомневам во него. Тој ја знае тајната на дваесетина мали скривалишта. Тој во своите раце ги држи животите на стотици наши луѓе и мислам дека е предавник. Ова е повеќе некакво мое претчувство одошто било што друго. Но мислам дека од неодамна забележав извесни промени кај него. Постои опасност дека нѐ предал или дека наскоро ќе нѐ предаде. Јас сум речиси сигурен во тоа. На жива душа не би кажал за ова мое сомневање, меѓутоа некако ми се чини дека нема жив да излезам од Чикаго. Вардете на Ноултон. Поставете му стапица. Пронајдете го. Не знам ништо повеќе. Ова е само интуиција, но досега не успеав да пронајдам ни најмал доказ.” Тукушто излеговме на тротоарот. „Запомнете,” заврши Хартман сериозно. „Вардете на Ноултон.”

И Хартман имаше право. Пред да измине еден месец, Ноултон плати со својот живот за предавството. Беше официјално погубен од страна на нашите другари во Милвоки.

По улиците сѐ беше тивко — дури и премногу тивко. Чикаго беше мртов. Немаше грмење и татнење на сообраќајот. По улиците немаше ни кочии. Не врвеа ниту трамваи ниту жичари. Само одвреме навреме ќе минеше по тротоарите некој заскитан пешак, но не застанувајќи без потреба. Врвеше по својот пат, брзо и со одредена цел, а сепак во неговите движења се забележуваше извесна нерасположеност, небаре очекуваше дека зградите ќе се срушат над него, или дека тротоарите ќе пропаднат под неговите нозе, или дека ќе летнат во воздух. Меѓутоа, гамени се меткаа наоколу, а во очите им се читаше скриено нетрпение во очекувањето да се случи нешто чудно и возбудливо.

Однекаде далеку, откај јужниот крај на градот, до нас допре одвај чуен звук на експлозија. Тоа беше сѐ. Потоа повторно сѐ стивна, иако гамените се подисплашија и ги начулија ушите, како срни. Влезовите на сите згради беа затворени; ролетните на дуќаните беа спуштени. Но по улиците беше очигледно присуството на многу полицајци и војници, и одвреме навреме ќе пројуреа автомобилските платенички патроли.

Хартман и јас се согласивме дека е бесполезно да се јавиме кај месните шефови на тајната служба. Знаевме дека нашето нејавување ќе биде оправдано со настаните што следеа потоа. И така појдовме кон големото работничко маало на јужниот крај од градот, надевајќи се дека ќе се поврземе со некои од нашите другари. Предоцна! Знаевме. Но не можевме да стоиме спокојни, денгубејќи во овие морничави, тивки улици. Каде ли е Ернест? Се прашував. Што се случува во градовите на работничките касти и платениците? Во тврдините?

И како одговор, се слушна крескава бучава, нејасна, зашто доаѓаше некаде оддалеку, проследена од низа експлозии.

„Тврдината,” рече Хартман. „Господ нека им се смилува на оние три полкови.”

На еден крстопат во правецот на сточните дворови забележавме огромен столб од чад. На следниот крстопат се издигнаа кон небото неколку слични столбови, кон западниот крај на градот. Над градот на платениците видовме голем затворен воен балон што пукна додека гледавме во него, и падна на земјата во распламтени парчиња. Причината за оваа воздушна трагедија не ни беше јасна. Не можевме дури ни да одредиме дали во балонот беа нашите или непријателот. До ушите ни допре нејасен звук, како негде далеку да врие некој огромен казан, а Хартман рече дека тоа се митралези и автоматски пушки.

Продолживме да одиме, а насекаде околу нас — тишина. Таму каде што се наоѓавме, не се случуваше ништо. Покрај нас минуваше полиција и автомобилски патроли, а еднаш минаа и шест пожарникарски кали, кои очигледно гаснеле некаков пожар. Еден офицер од автомобилските патроли ги праша нешто пожарникарите и чувме како некој му одговори: „Нема вода! Ги кренаа во воздух главните водоводни цевки!”

„Сме го разбиле водоводот,” викна Хартман возбудено. „Ако можеме да го сториме ова сега при еден предвремен осамен неуспешен обид, што ли ќе сториме во целата земја со еден заеднички испланиран и зрел напор?”

Автомобилот во кој беше офицерот кој ги прашуваше пожарникарите одјури понатаму. Одненадеж се чу заглушувачка експлозија. Автомобилот, со сите луѓе во него, летна во воздух, а на земјата испопаѓаа парчиња метал и мртви тела.

Хартман беше восхитен. „Браво! Браво!” шепотејќи повторуваше, еднаш и уште еднаш. „Денеска на пролетаријатот ќе му отчитаат урок, но и тој ќе го отчита својот.”

Полицијата јурна на местото на експлозијата. Таму застана и еден друг патролен автомобил. Што се однесува до мене, сета бев збунета. Толку одненадеж се случи сето тоа што речиси бев зашеметена. А како дојде до тоа? Не знаев како, а сепак cѐ се одигра токму пред моите очи. За миг бев толку збунета што одвај бев свесна дека полицијата нѐ запре. И веднаш потоа видов како еден полицаец се спремаше да пука во Хартман. Но Хартман ладнокрвно ја кажуваше точната јавка. Видов како вперениот револвер подзастана, потоа се спушти и слушнав како полицаецот налутено нешто мрмори. Беше многу лут и ја пцуеше сета тајна служба. Тврдеше дека таа постојано им пречи, на што Хартман му одговараше и, со гордост што му прилега на секој службеник на тајната служба, му објаснуваше колку е неспретна полицијата.

Следниот момент веќе знаев како се случи тоа. Околу остатоците од експлодираната кола беше собрана една група луѓе, а двајца тукушто го подигаа ранетиот офицер за да го однесат во друг автомобил. И тогаш сите ги фати паника и се разбегаа на сите страни, трчајќи како муви без глави, оставајќи го зад себе ранетиот офицер, грубо испуштајќи го од раце. Полицаецот покрај мене кој пцуеше цело време, исто така потрча, потрчав и јас со Хартман, а ни самите не знаевме зошто, но обземени од истиот оној слеп страв да се побегне што подалеку од тоа необично место.

Всушност тогаш не се случи ништо, но потоа сѐ се разјасни. Луѓето што се разбегаа од страв, сега посрамено се враќаа, но погледот на сите се креваше кон високите згради со многубројни прозорци што се издигаа како стрмни клисурски ѕидови од обете страни на улицата. Од еден од безбројните прозорци беше фрлена бомба, но кој ја фрли? Втора бомба немаше, имаше само страв.

Потоа гледавме замислено кон прозорците, обидувајќи се да сфатиме што се случи всушност. Од секој од нив можеше да демне смрт. Секоја зграда можеше да биде стапица. Ова беше војна во таа модерна џунгла, во големиот град. Секоја улица беше клисура, секоја зграда — планина. Немаше многу промени од првобитниот човек до денес, и покрај воените автомобили што непрестајно јуреа покрај нас.

Зад еден агол наидовме на една жена. Лежеше на тротоарот во бара од крв. Хартман се наведна за да ја види подобро. Мене, пак, ужасно ми се слоши. Тој ден ми беше судено да видам многу мртви, но сиот тој масовен колеж не ме потресе толку колку овој прв труп што лежеше на тротоарот крај моите нозе, напуштен и занемарен. „Погодена в срце,” рече Хартман. Жената во рацете држеше цврсто, како што само дете може да се држи, врзоп печатен материјал. Дури, и онака мртва, се чинеше како да не сака да се раздели од она што беше причина за нејзината смрт, зошто кога Хартман успеа да го извлече врзопот, видовме дека во него имаше големи печатени летоци, револуционерни прогласи.

„Наша другарка”, реков.

Но Хартман само ја проколна Железната петица и продолживме понатаму. Полицијата и патролите честопати нѐ запираа, но со помош на нашите јавки, успеавме да го продолжуваме патот. Од прозорците повеќе не паѓаа бомби, од улиците чиниш исчезна и последниот пешак, а околу нас настапи уште подлабока тишина, иако огромниот казан таму некаде далеку продолжуваше да врие, одвај чујните експлозии допираа до нас од сите страни, а столбови од чад се издигаа кон небото уште позлокобно.


Забелешки

[112] Чикаго во деветнаесеттиот век беше индустриски пекол. До нас стигна една интересна анегдота за Џон Бернс, голем англиски работнички водач и извесно време член на британскиот кабинет. При една негова посета на САД, еден новинар во Чикаго го прашал што мисли за тој град. „Чикаго е”, одговорил тој, „џепно издание на пеколот.” Извесно време подоцна, кога заминувал со брод за Англија, му пришол друг новинар кој сакал да знае дали Џон Бернс си то променил мислењето за Чикаго. „Да, го променив,” гласел неговиот одговор, „Сега мислам дека пеколот е џепно издание на Чикаго.”

[113] Овој воз во тоа време го бие глас како најбрз воз на светот. Тој беше навистина прочуен воз.