Friedrich Engels

Engels aan Marx


Geschreven: 11 augustus 1881
Bron: Tegen het reformisme, Uitgeverij Progres, Moskou 1990. Een bundel teksten (extracten) rond het thema reformisme
Vertaling: Uitgeverij Progres
Deze versie: Spelling - Voetnoten zijn niet overgenomen
Transcriptie/HTML en contact: Adrien Verlee, voor het Marxists Internet Archive, februari 2009

Laatste bewerking: 09 februari 2009


11 augustus 1881

Gistermorgen heb ik de heer Shipton bericht, dat hij van mij geen hoofdartikelen meer krijgt. Kautsky stuurde me iets matigs over de internationale fabriekswetgeving in een slechte vertaling, die ik heb gecorrigeerd en aan Shipton verstuurd. Gisteren kwam de correctie en een brief van Shipton, die twee plaatsen te ‘krachtig’ vond en waarvan hij er nog eens een onjuist begrepen heeft; vraag of ik in stem ze te verzachten. Ik deed dat en antwoordde:

1) Wat betekent dit, om mij op dinsdag (woensdag was de brief hier) voor te stellen om veranderingen aan te brengen, als mijn antwoord pas op donderdag in Londen kan aankomen, nadat de krant [Labour Standard. Red.] is verschenen?

2) Als dit voor hem te krachtig is, des te meer moeten mijn veel krachtiger artikelen hem als zodanig toeschijnen; daarom is het voor ons allebei beter als ik ophoud met schrijven.

3) Ik heb geen tijd meer om regelmatig elke week hoofdartikelen te blijven schrijven en ik was al van plan om hem dit te laten weten na het congres van de trade-unions (in september). Maar onder de huidige omstandigheden zal hij wel positiever tegen dat congres aankijken als ik reeds nu met schrijven stop.

4) Hij was zonder meer verplicht mij het artikel over Max Hirsch te tonen voor het ter perse ging Ik kan niet vertoeven onder medewerkers van de krant, die zich bezig houden met het ophemelen van die Duitse vakverenigingen die slechts vergelijkbaar zijn met de slechtste Engelse trade-unions, die in hun besturen mensen toelaten die gekocht zijn door de bourgeoisie of er op zijn minst door worden betaald. Overigens wens ik hem alle voorspoed enz. Die brief heeft hij vandaag ontvangen.

De belangrijkste oorzaak heb ik hem niet meegedeeld: het feit dat mijn artikelen absoluut geen invloed hebben op de andere materialen van de krant en op het publiek. Als ze al enige invloed hebben, dan komt dat tot uiting in een verdekte reactie van de geheime apostelen der vrije handel. De krant blijft evenals voorheen een mengelmoes van alle mogelijke en onmogelijke fantasieën en neigt in de concrete politiek meer of minder, en veeleer meer, naar Gladstone. De weerklank die ze leken te genieten in een à twee nummers, is alweer verstomd. De Engelse arbeider wil helemaal niet verder, hij moet worden opgeschud door de gebeurtenissen, het verlies van het industriemonopolie. En attendant, habeat sibi [Onderwijl hebbe hij wat hem toekomt.].

Vertaald uit het Duits


Zoek knop