Friedrich Engels

Engels aan August Bebel


Geschreven: 28 oktober 1882
Bron: Tegen het reformisme, Uitgeverij Progres, Moskou 1990. Een bundel teksten (extracten) rond het thema reformisme
Vertaling: Uitgeverij Progres
Deze versie: Spelling - Voetnoten zijn niet overgenomen
Transcriptie/HTML en contact: Adrien Verlee, voor het Marxists Internet Archive, februari 2009

Laatste bewerking: 09 februari 2009


28 oktober 1882

In Frankrijk is de lang verwachte scheuring uitgebroken. De aanvankelijke samenwerking van Guesde en Lafargue met Malon en Brousse was overigens bij de organisatie van de partij onvermijdelijk, maar Marx en ik hebben nooit illusies gekoesterd omtrent de duurzaamheid van dit verbond. De splitsing is van zuiver principiële aard: moet er gestreden worden in de vorm van een klassenstrijd tussen proletariaat en bourgeoisie, of is het toelaatbaar om heel opportunistisch (of zoals dat in socialistische termen vertaald heet: possibilistisch) het klassengerichte karakter van de beweging alsmede het programma in al die gevallen af te wijzen, wanneer men dankzij die afwijzing meer stemmen, meer ‘toegewijden’ kan vinden? Malon en Brousse spraken zich uit voor het laatste; daarmee offerden zij het proletarische, klassengerichte karakter van de beweging op en maakten de breuk onafwendbaar. Des te beter. De ontwikkeling van het proletariaat gaat overal gepaard met een interne strijd en Frankrijk, waar nu voor het eerst een arbeiderspartij wordt opgericht, vormt geen uitzondering. Wij in Duitsland hebben de eerste etappe van deze interne strijd (met de lassalleanen) reeds doorlopen, de andere hebben we nog voor de boeg. Eenheid is een schone zaak zolang deze mogelijk is, maar er zijn belangrijker zaken dan eenheid. Wie net als Marx en ik zijn hele leven lang meer gestreden heeft tegen de vermeende socialisten dan tegen wie dan ook (want de bourgeoisie bekeken we slechts als een klasse en wij beraamden vrijwel nooit plaatselijke gevechten met de bourgeois), die zal er niet bijster veel om treuren dat de onafwendbare strijd is losgebarsten.

Vertaald uit het Duits


Zoek knop